Steeds meer mensen hebben rookmelders in huis, dat is goed om te zien. Want: ‘Rookmelders redden levens!’ Dit is al jaren een bekende slogan van de Brandweer. En terecht, uit ervaring weten we dat rookmelders echt levensreddend zijn. Als het alarm afgaat van de rookmelders, of brandmelders zoals ze ook genoemd worden, heb je nog drie minuten om te vluchten.
Je weet dat rookmelders verplicht zijn op elke verdieping van je woning. Maar wist je ook dat je ze heel eenvoudig kunt ophangen? En dat de meeste rookmelders tien jaar mee gaan? Dus kies voor veiligheid van jezelf en van anderen. Op deze pagina vind je tips en antwoorden op al je vragen over rookmelders.
Hang ten minste rookmelders in de hal en op de overloop. Dit is meestal de vluchtroute als er brand uitbreekt.
Nog beter is het om te kiezen voor gekoppelde rookmelders en deze ook op te hangen nabij de keuken en in de slaapkamers.
Heb je een open haard of kachel in de woonkamer? Hang dan ook daar een rookmelder. Je e-bike of accu opladen in de garage aan huis? Zorg voor een rookmelder die jou op tijd waarschuwt als het mis gaat.
Staat er in de badkamer apparatuur die brand kan veroorzaken (bijvoorbeeld een wasdroger)? Plaats dan een rookmelder in de gang of overloop: aan het plafond op 50 cm afstand van de badkamerdeur en op 50 cm afstand van omliggende muren. Lukt dit niet, plaats dan een thermische melder in de badkamer.
Rookmelders zijn verkrijgbaar in verschillende soorten en prijsklassen. Welke je ook kiest, kies altijd voor een goedgekeurde rookmelder met Europese keurmerk EN 14604.
Let er op bij het kopen van rookmelders dat ze een accu of batterijen hebben die 10 jaar meegaan. Sommige rookmelders zijn aan te sluiten op het lichtnet in huis. Welke rookmelders je ook kiest; na 10 jaar moet je ze volledig vervangen. Dat komt omdat de meetcel (de sensor) in het apparaat dan z’n beste tijd gehad heeft. Is de rookmelder te oud, dan raakt deze storingsgevoelig en gaat vals alarm geven.
We adviseren (draadloos) gekoppelde rookmelders. Als één melder afgaat door rook, dan gaat er een signaal naar alle gekoppelde rookmelders. Zo wordt iedereen in huis tegelijk gewaarschuwd. Dit vergroot de kans op voldoende tijd om veilig te vluchten.
De optische rookmelder werkt op basis van infrarood. In de rookmelder zit een lichtgevoelige cel. De infrarode lichtbundel wordt door de lichtgevoelige cel opgevangen. Als de lichtbundel van de rookmelder wordt verstoord, gaat de rookmelder piepen. Rook is zo’n verstoring, maar ook stof. Maak je rookmelders daarom regelmatig stofvrij met een doekje of stofzuiger.
Voor doven en slechthoren zijn er aangepaste rookmelders op de markt. Deze zijn koppelbaar en aan te sluiten op een zogenaamd wek- en waarschuwingssysteem. Als de rookmelder afgaat, dan gaat ook het wek- of waarschuwingssysteem voor doven en slechthorenden af.
Door samenwerking van audiciens met zorgverzekeraars, worden deze speciale waarschuwingssystemen vaak volledig vergoed. Wel zijn er voorwaarden verbonden aan deze vergoeding. Dit heeft onder meer te maken met de mate van gehoorverlies. Vraag ernaar bij je audicien of zorgverzekeraar.
Een rookmelder voor doven en slechthorenden, ofwel een wek- en waarschuwingssysteem, bestaat uit twee onderdelen. Dit zijn de strobe en de trilplaat (of trilsensor) die gekoppeld worden aan een ‘gewone rookmelder’. De strobe geeft felle lichtflitsen af. De trilplaat, die je onder je kussen legt, gaat trillen. Zo zie en voel je het direct als de rookmelder afgaat.
De hoge pieptoon van een rookmelder is niet door iedereen goed te horen. Daarom is er ook een draadloze versterker te koppelen aan de rookmelders. Deze geeft een laag frequentie alarm tussen de 85dB en 520Hz.
Een combimelder kan rook en koolmonoxide signaleren. De Brandweer adviseert een combimelder alleen in ruimtes waar een verbrandingstoestel aanwezig is.
Bij brand gaat rook omhoog, omdat rook warm is. Daarom hang je een rookmelder aan het plafond. Koolmonoxide (CO-gas) is bijna even zwaar als lucht. De koolmonoxide mengt zich met lucht en blijft ongeveer op gelijke hoogte hangen. Het giftige gas (CO) gaat dus niet direct omhoog. Maar hangt er een verbrandingstoestel in de ruimte, dan wordt de lucht die met CO vermengd is, warm en gaat mee omhoog.
Dus:
Zie ook de pagina over het plaatsingsadvies voor koolmonoxidemelders.
“Help mijn rookmelder blijft piepen!” Piept jouw rookmelder terwijl er geen rook of brand is? Grote kans dat het tijd is voor wat onderhoud aan je rookmelders. Kijk of misschien de batterij vervangen moet worden. Pak een doek of ga even met de stofzuiger langs de rookmelders. Meestal is de storing dan al opgelost.
In elke rookmelder zit een lichtgevoelige cel. Deze cel (sensor) is gevoelig voor stof. Bij te veel stof op en in de rookmelder, werkt deze niet goed meer of gaat ongewenst af. Dit wil je natuurlijk niet, dus ga elke maand even met een stofdoek langs de rookmelders. Of ga er even met de stofzuiger langs.
Als je de rookmelders stofvrij maakt, druk dan ook even op de testknop (elke rookmelder heeft er een). Gaat de melder hard piepen? Dan je dat je rookmelder z’n werk nog goed doet.
Geheugensteun: Doe dit bijvoorbeeld op 1e maandag van de maand (als buiten ook de sirene gaat).
Geeft je rookmelder elke minuut een piepje? Grote kans dat de batterij of accu dan vervangen moet worden. Tip: schrijf met een watervaste stift de datum van aankoop op je rookmelders. Dan weet je precies wanneer je de batterijen moet vervangen.
En… na het vervangen: breng de lege batterijen naar een van de daarvoor ingerichte inleverpunten.
Welke rookmelders er ook in je huis hangen, na 10 jaar zijn ze allemaal aan vervanging toe. Dus ook de rookmelders die aangesloten zijn op het lichtnet. Dat komt omdat de meetcel (de sensor) in het apparaat dan z’n beste tijd gehad heeft. Is de rookmelder te oud, dan raakt deze storingsgevoelig en gaat vals alarm geven.
Check en controleer de houdbaarheidsdatum op de onderkant of zijkant van de rookmelder.
Sinds 1 juli 2022 is het in Nederland verplicht om in een woning op elke verdieping minimaal 1 goed werkende rookmelder te hebben.
Lees ook het interview met brandonderzoeker Joost Ebus, punt 3 waar je op moet letten bij het kopen van een rookmelder.
Sinds 1 juli 2022 zijn rookmelders verplicht in Nederland. Op elke verdieping moet minimaal 1 goed werkende rookmelder hangen.
‘Nog niet gedaan? Wel doen! Rookmelders redden écht levens. Check-Koop-Plak.’
Eigenaren van een woning zijn verplicht om rookmelders op te hangen op elke verdieping. Dit is vastgelegd in het Besluit bouwwerken leefomgeving (BBL).
Ben je huurder? Doorgaans is je verhuurder verantwoordelijk voor het plaatsen van de rookmelders, lees het huurcontract goed na. Wel kun je als huurder aangesproken worden op het controleren en vervangen van de batterij, zo schrijft de Woonbond. Hierover kunnen afspraken worden opgenomen in een huurcontract.
Op elke verdieping in huis moet minimaal één rookmelder hangen. Het advies van de brandweer is om in ieder geval rookmelders op te hangen in de vluchtroute en in de kamers waarin je slaapt. Hang de rookmelders aan het plafond, want rook stijgt. Verstop rookmelders niet achter gordijnen of in een hoekje. Zorg dat je rookmelders minimaal 50 cm vanaf de muur ophangt.
Op vakantie met caravan, camper of in een recreatiewoning? Installeer een rookmelder en liefst ook een koolmonoxidemelder. Zeker als je gebruik maakt van een verwarmingstoestel met gasverbranding. Hang de rookmelder en koolmonoxidemelder ook hier liefst 50 cm van de kant af en dicht bij een mogelijke risicobron.
En een tip: Zet alvast een terugkerende afspraak in je agenda voor het regelmatig testen, schoonmaken en na 10 jaar vervangen van de rookmelders.
We adviseren je een rookmelder aan te schaffen met een 10-jarige batterij en 10-jarige levensduur. Dan hoef je de batterij van de rookmelder de komende 10 jaar niet te vervangen! De rookmelders hebben ook een levensduur van 10 jaar, dus na die tijd vervang je heel eenvoudig de gehele rookmelder.
Op de website van de Federatie Veilig Nederland vind je een overzicht met rookmelders die voldoen aan de wettelijk vereiste NEN-14604, een 10-jarige batterij en een 10-jarige levensduur hebben.
Let op: de brandweer heeft geen voorkeur voor merk en/of type, anders dan dat de melder moet voldoen aan het Europese keurmerk EN 14604.
Haal maandelijks de stofzuiger even langs de rookmelders. Dan blijven ze zo veel mogelijk stofvrij. Als te veel stof zich ophoopt in een melder, functioneert die niet goed meer (en kan hierdoor afgaan terwijl er geen brand is). Test de rookmelders iedere maand door de testknop in te drukken. Wacht met het vervangen van een batterij niet tot deze helemaal leeg is, maar vervang ‘m op een vaste dag in het jaar. Beter nog schaf rookmelders aan met batterijen die 10 jaar meegaan.
Test je rookmelder elke maand. Je kunt de rookmelder testen door op de testknop te drukken en deze even vast te houden. Heb je een hoog plafond? Gebruik dan een bezemsteel of een paraplu om de testknop in te drukken.
Het is belangrijk dat je de rookmelder overal goed hoort. Zitten er wanden, deuren of een grote afstand tussen jou en de rookmelder? Test dan of je de rookmelder overal goed hoort; ook met gesloten deuren.
Met een decibel app (bijvoorbeeld de app ‘Decibel meter’ of ‘sound level meter’) die je makkelijk op je mobiele telefoon kunt downloaden, kun je controleren of de geluidsfrequentie van de rookmelder goed genoeg is. De geluidssterkte moet overal minimaal 75 decibel zijn. Mocht je de rookmelder niet in elke ruimte (goed) horen, dan adviseren we om koppelbare rookmelders op te hangen!
Handhaving is niet aan de brandweer. Daarvoor zijn vanuit het Bouwbesluit, de gemeenten verantwoordelijk. In de praktijk is het voor de gemeente moeilijk om te controleren of iedereen de rookmelders op elke woonetage heeft hangen. Bovendien, kopen en ophangen is één, maar wie ziet of jij de rookmelders ook goed onderhouden hebt en of er werkende batterijen in zaten op het moment van brand? Daarom: hang ze niet op voor de minister of voor een verzekeraar, maar op de eerste plaats voor je eigen veiligheid en voor de mensen wiens leven je lief is.
Dit is iets waarover iedere verzekeraar zelf beslist. We verwachten echter dat de meeste verzekeraars deze verplichting niet van invloed laten zijn op de hoogte van de premie of op het uitkeren van een schadebedrag.
In een kamer met schuine plafonds of puntgevels hang je de rookmelder op 90 centimeter vanaf het hoogste punt. Meet vanaf de nok en bevestig de rookmelder op de schuine wand.
In de nok van een puntgevel heb je vaak een dikke laag stilstaande lucht. De kans dat rook de sensor te laat of niet bereikt, is groot als je de rookmelder te hoog hangt.
Ken je iemand die zelf geen rookmelder kan kopen en/of ophangen? Verricht een goede daad en doe het voor hem of haar. Want zoals je weet; met rookmelders red je levens!
