Achter de schermen zorgt Johan Mackus ervoor dat collega’s veilig hun werk kunnen doen. Als Officier Veiligheid evalueert hij het eigen optreden van de brandweer, vertaalt hij risico’s naar praktische verbeteringen en coördineert hij het Team Brandonderzoek. Johan: “We leren niet alleen van wat beter kan, maar ook van wat goed gaat. Zo wordt het werk van de brandweer steeds veiliger en effectiever.”
Hoe ben je bij de brandweer terechtgekomen?
“De brandweer zit eigenlijk in mijn bloed. Mijn vader zat bij de brandweer, net als mijn oom en nicht. Ik woonde één straat van de kazerne af. Als kind sprong ik op de fiets zodra ik de sirenes hoorde. Op een bord bij de kazerne stond dan met krijt waar de brand was en daar fietste ik naartoe. Die interesse is nooit meer weggegaan. Toen ik begin dertig was, heb ik me aangemeld als vrijwilliger.
Wat begon als hobby naast mijn baan, groeide langzaam uit tot mijn werk. Ik werkte in het bedrijfsleven als arbo- en miliecoördinator, 36 uur per week. Één middag in de week was ik vrij. Ik had tijd om dingen met de kinderen te doen, van zwemles tot samen op pad. Toen ze ouder werden en naar de middelbare school gingen, had ik ineens tijd over. Ik was destijds bevelvoerder op het Snel Interventievoertuig in Weert en deed wat klusjes op de kazerne. De manager toen vond dat eigenlijk zonde van mijn kennis en vroeg of ik niet iets met arbo voor de brandweer wilde doen. Dit werd een functie van een dag per week. Na een jaar kreeg ik de kans om fulltime aan de slag te gaan. Dat voelde als een logische stap: ik kon mijn kennis van arbo combineren met mijn passie voor de brandweer.”
"Wat begon als hobby naast mijn baan, groeide langzaam uit tot mijn werk. Ik kon mijn kennis van arbo combineren met mijn passie voor de brandweer.”
Johan
Wat doet een Officier Veiligheid precies?
“Dat is best breed. Mijn werk draait om drie dingen: arbo, brandonderzoek en leren van incidenten. Ik help collega’s met arbo-vraagstukken, zorg dat we goed omgaan met ongevallen en dat we voldoen aan de wettelijke verplichtingen. Een groot deel van mijn werk is het maken van risico-inventarisaties. Een risico-inventarisatie (RI&E) betekent dat we in kaart brengen welke risico’s collega’s lopen bij het uitvoeren van hun werk en hoe we die kunnen beperken. Ik werk daarbij veel samen met onze afdeling P&O. Arbo valt officieel onder die afdeling, maar zij worden vaak overvraagd als het om brandweer specifieke vraagstukken gaat. Daar ligt juist mijn toegevoegde waarde: ik begrijp de context van het brandweerwerk en kan het vertalen naar praktische maatregelen.
Daarnaast coördineer ik het Team Brandonderzoek, een club met 5 gemotiveerde onderzoekers. En ik begeleid evaluaties van incidenten, dat doe ik samen met een collega. Hiervoor hebben we een opleiding gevolgd bij het NIPV als evaluator.
Wat evalueren betreft hebben we het wiel zelf moeten uitvinden. Dit geeft veel vrijheid en maakt het ook leuk!
Hoe ziet een gemiddelde werkdag eruit?
“Een typische werkdag bestaat niet. Ik begin de dag met mijn mailbox, daar kan van alles in staan: een ongevalsmelding van het weekend, een vraag over ademluchtapparatuur of een verzoek voor een risico-inventarisatie. Het werk is heel divers en vaak ad hoc. De volgende dag heb ik ergens op een kazerne een evaluatiegesprek na een inzet. Ik werk in de hele regio, van Mook tot Echt. De ene dag zit ik in Venlo, de volgende in Roermond. Dat maakt het afwisselend. Ik zit gelukkig niet alleen achter mijn laptop. Ik ben veel in contact met collega’s, op alle niveaus binnen de organisatie. Dat vind ik het mooiste aan mijn werk.”
Waar ben je trots op in je werk?
“Een mooi voorbeeld waar ik aan heb mogen bijdragen is de leerfilm over een dakbrand in Roermond. Ik ben niet zozeer trots op het eindproduct, maar het hele proces eromheen. De openheid van de ploeg tijdens het evaluatiegesprek, de rol van het Team Brandonderzoek en de aandacht voor nazorg. Dat alles bij elkaar laat zien hoe we als organisatie leren én voor elkaar zorgen.
Daarnaast ben ik er trots op dat we voor Hancrew Zuid-Nederland één gezamenlijke risico-inventarisatie hebben. Handcrew Zuid-Nederland is een samenwerkingsverband tussen de zuidelijke veiligheidsregio’s. In plaats van dat iedere regio hier afzonderlijk mee aan de slag ging, hebben we met alle regio’s één gezamenlijke risico-inventarisatie en één plan van aanpak gemaakt. Dat is uniek in Brandweer Nederland. Vanuit één gedachte optrekken in plaats van ieder voor zich het wiel uitvinden: dat is waar we naartoe moeten.”
Hoe helpt jouw ervaring als vrijwilliger je in je werk als Officier Veiligheid?
“Die twee werelden versterken elkaar. Omdat ik zelf meedraai in het veld, weet ik waar collega’s tegenaan lopen. Dat maakt het makkelijker om beleid of adviezen te vertalen naar de praktijk. Ik vind niet dat je vanaf een bureau kunt bepalen hoe iets repressief moet gebeuren, als je zelf niet in deze wereld zit. Door vrijwilliger te blijven, blijf ik dicht bij de praktijk én bij de mensen voor wie ik het doe.”