Bevelvoerdersweken: oefenen om vakbekwaam te blijven

Hoe handel je als bevelvoerder bij een ongeval met een waterstofbus? Hoe bestrijd je een brand in een complex pand? En hoe ga je om met stress tijdens een grote brand die zich steeds verder uitbreidt? Dit soort oefeningen stonden onlangs op het programma tijdens de Bevelvoerdersweken. Twee weken lang oefenden 150 bevelvoerders uit de provincie Groningen bij de kazerne aan de Sontweg om hun kennis op peil te houden en uit te breiden.

Een grote operatie, die in goede banen werd geleid door centrale oefenleiders Pieter Timmer en Jitske van der Geest. Gelukkig hebben ze eerder met dit bijltje gehakt: ze organiseerden de Bevelvoerdersweken al meerdere keren samen. Jitske: ‘Door corona kon het vorig jaar niet doorgaan, daarom is het belangrijk dat we dit jaar weer samen konden oefenen. Sommige mensen zitten al jaren bij de brandweer, en anderen nog maar net. Maar voor iedereen is het goed om weer even mee te worden genomen in de basisprincipes van brandbestrijding. Daarnaast wisselen collega’s ervaringen uit en leren ze van elkaar.’

Virtuele oefening

Er zijn vijf scenario’s uitgewerkt, gebaseerd op drie van de vier kerntaken van de brandweer: brandbestrijding, hulpverlening en incidentbestrijding gevaarlijke stoffen. Pieter: ‘Dit jaar lag de focus op brand, want dat is uiteindelijk onze core business. Drie van de vijf scenario’s hadden daarom te maken met brand: een complexe brand, een echte brand in de oefentoren en een virtuele simulatie-oefening, XVR, waarbij bevelvoerders te maken krijgen met een brand die zich heel snel uitbreidt. Met XVR kun je grote inzetten simuleren die helemaal escaleren. In het echt is dat lastig te oefenen. Hierbij gaat het er vooral om hoe de bevelvoerders handelen als ze te maken krijgen met stress. Vallen ze terug op oude gewoontes of lukt het ze om een stap terug te doen, even na te denken en toe te passen wat ze hebben geleerd over brandbestrijding?’

Waterstofbus

De wereld verandert continu, en daarmee ook de ongevallen en incidenten waarmee de brandweer te maken krijgt. Door de energietransitie rijden er steeds meer elektrische bussen rond op alternatieve brandstoffen, zoals waterstof. Pieter: ‘Je krijgt niet vaak de kans om zo’n bus eens van dichtbij te bekijken en er uitleg over te krijgen. Daarom was het super dat we van Qbuzz twee weken lang een waterstofbus mochten lenen voor deze oefening. Hoe werkt zo’n waterstofbus nou precies en hoe zit de accu in elkaar? Wat moet je wel en niet doen als iemand bekneld zit onder een waterstofbus?’

Gevaarlijke stoffen

De laatste oefening draaide om een tankwagen met gevaarlijke stoffen aan boord. Pieter: ‘Er rijden veel van dat soort wagens rond, maar we hadden er nog nooit mee geoefend. Terwijl je er best specifieke kennis voor nodig hebt. Wat hierbij bijvoorbeeld belangrijk is: in de cabine van een tankwagen ligt een vrachtbrief en een gevarenkaart met daarop informatie over de gevaarlijke stoffen in de wagen en de gevaren die daarbij horen. Bij een ongeval is het als bevelvoerder dus goed om daar eerst op te kijken. Ook kun je op een noodknop drukken om de lekkage te stoppen. Dat zijn simpele acties die heel effectief zijn, en cruciaal voor het slagen van een inzet.’

Wat doet een bevelvoerder?

Een bevelvoerder heeft de leiding over één tankautospuit. Hij of zij rukt samen met de manschappen uit naar een incident en verkent de situatie. De bevelvoerder bepaalt vervolgens de tactiek en geeft leiding aan de manschappen.